W powszechnym odczuciu przejście na dietę, a szczególnie na dietę cukrzycową brzmi dość groźnie. Dieta cukrzycowa rozumiana jest bowiem jako przymus spożywania niesmacznych posiłków i to jeszcze w bardzo ograniczonych – niemal głodowych ilościach. Jest w tym nieco prawdy, ale znacznie więcej przesady. Dlatego też dietę cukrzycową będziemy rozumieć jako zbiór zasad zdrowego odżywiania się, które powinni przestrzegać diabetycy (chorzy na cukrzycę), a które wcale nie powinny być przesadnie uciążliwe.
Dietę cukrzycową stosuje się, aby nie dopuścić do dwóch przeciwstawnych i niebezpiecznych stanów chorobowych. Należy się zatem tak odżywiać, aby nie dopuścić:
- do niedocukrzenia (hipoglikemii), kiedy poziom glukozy we krwi spada poniżej 80 mg/dm3,
- jak również do przecukrzenia (hiperglikemii), kiedy poziom glukozy we krwi przekracza 180 mg/dm3.
W organizmie zdrowego człowieka stężenie glukozy we krwi mierzone na czczo (i po dwóch godzinach po niezbyt obfitym posiłku) jest utrzymywane w granicach między 80 i 100 mg/dm3. Diabetycy powinni zatem starać się tak odżywiać, aby stężenia glukozy we krwi na czczo, jak i w ciągu dnia były możliwie bliskie tych wartości. Do takiego właśnie odżywiania się sprowadza się też cała dieta cukrzycowa. Trzeba jednak otwarcie przyznać – łatwiej to powiedzieć niż zrobić.
Każdy człowiek różni się od innych ludzi ogólnym stanem zdrowia. Czasami różnice te są niewielkie, ale często bywają bardzo duże nawet w obrębie tej samej choroby. W zależności od ogólnego stanu zdrowia, a szczególnie od sprawności funkcjonowania trzustki, jak również żołądka każdy chory w istocie rzeczy choruje na nieco odmienną i typową dla siebie cukrzycę. Z tego też powodu:
dla jego stanu zdrowia oraz trybu życia.
Aby dobrać odpowiednią dla siebie dietę cukrzycową pacjent powinien odpowiedzieć na dwa, pozornie bardzo proste, ale i podstawowe pytania:
kiedy, czego i ile zjadam w ciągu dnia,
jak to wszystko, co zjadam w swoich posiłkach wpływa na stężenie glukozy we krwi.
W skład każdego posiłku – niezależnie od tego czy jest to pierwsze śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek czy kolacja i niezależnie, z jakich środków spożywczych zostały te posiłki sporządzone – wchodzą przede wszystkim trzy główne składniki odżywcze:
- białka,
- węglowodany
- oraz tłuszcze.
W skład każdego posiłku powinny też wchodzić:
- witaminy
- oraz sole mineralne (mikroelementy).